Khám phá phiên chợ tình Sapa, Lào Cai.
Mỗi khi nhắc đến các dân tộc miền núi phí Bắc, người ta lại nhớ ngay đến hai chữ Chợ Tình, đặc biệt là Chợ Tình Sapa . Và từ lâu chợ tình đã như một màu sắc đẹp lạ thường trong bức tranh sặc sỡ của văn hóa Việt Nam. Màu sắc đó đẹp như thế nào, có lẽ nhiều người vẫn chưa được chiêm ngưỡng hết.
Bất cứ ai cũng thường thắc mắc, tình yêu sao có thể mang ra chợ để mua bán và rồi sinh ra hai chữ Chợ Tình. Tuy nhiện, thắc mắc này lại không có lời giải bởi đó là phong tục, là tập quán từ rất xưa rồi. Nhưng cũng có lí giải là chợ là đầu mối, là điểm nút của hầu hết những sinh hoạt văn hoá của đồng bào vùng cao . Và đến hôm nay Chợ tình được hiểu là nơi hò hẹn, trao gửi tình cảm, có những cử chỉ yêu.
Chợ tình nhiều người biết đến nhất là chợ tình Sapa - một điểm du lịch hấp dẫn đối với khách du lịch cả trong và ngoài nước khi đến thăm Sapa xinh đẹp, mát mẻ quanh năm, có những năm mùa đông tuyết rơi nên thật lãng mạn. Mỗi tuần, chợ họp một lần vào tối thứ Bảy của người Dao. Từ chiều, phụ nữ đầu quấn khăn đỏ và mặc trang phục thêu hoa văn lộng lẫy cùng với những vòng bạc, khuy bạc, những đồng tiền nhỏ đính trên vai áo sắm sửa cho một buổi tối đầy thi vị.
Hấp dẫn hơn là từ lúc nữa là có những tiếng reo rắt theo mỗi bước chân, tiếng kêu từ chùm lục lạc đồng xinh xắn trên những chiếc khăn choàng đầu. Và họ xinh đẹp để dợi ai? Chính là những chàng trai người Dao trong trang phục áo Chàm, tay đeo đồng hồ. Dăm bảy chàng trai xúm quanh một cô gái, hát khúc hát tỏ tình bằng tiếng dân tộc. Thấy có người lạ, cô gái xấu hổ cúi đầu hoặc lấy tay che mặt, nhưng vẫn hát với giai điệu run run để đáp lại lời trao duyên.
Rồi màn đêm xuống, những bụi cây và cả trên ngọn núi cao tít kia là những âm thành mời gọi lúc trầm, lúc bổng của khèn lá, khèn môi bồng bềnh trong đêm.Tiếng khèn mỗi lúc một thưa dần. Diều đặc biệt là phong tục của người Dao không ngăn cản người đã có vợ có chồng đi tìm bạn tình. Con gái 13, 14 tuổi cũng có thể đi theo các chị để làm quen với phiên chợ đặc biệt này. Những cô gái trẻ, đẹp thường được rất nhiều chàng trai để ý, họ vây quanh, cho cô gái nghe những câu hát lãng mạn hoặc tán tỉnh rồi tặng quà kỷ niệm. Nếu cô gái đó không ưng thì bỏ quà rồi chạy và có thể bị chàng trai nắm tay giữ lại. Ðộng tác này gọi là "kéo", một biểu hiện đặc trưng cho sự tỏ tình quyết liệt với người họ chấm được. Cho tới lúc "chấm" được một chàng, cô gái dúi vào tay người đó một vật đính ước có thể là một chiếc nhẫn, chiếc vòng tay hay chiếc lược... Đến luc đó đám đông ồ lên, tản ra còn cô gái quay về với các bạn. Sau khi yên tĩnh trở lại, bạn của cô gái mới đem "gửi gắm" cô cho người đàn ông cô đã chọn. Rồi đôi bạn tình đưa nhau tới đâu chỉ có rặng Samu xào xạc kia mới biết...